Edirne’de bulunan 3 bin yıllık Trakya tapınağında bulunan ‘Ana Tanrıçanın Tahtı’ kimliği belirsiz kişilerce yıkıldı. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölüm Başkanı Prof. hazine avcısı falan ama amaç boşuna. Acilen korunmaları gerekiyor. Bu yıkımı gördüğüm için çok üzgünüm. Hazine avcılarına mesajım şu: Onu yok etmeyin.”
Edirne’nin Lalapaşa ilçesine bağlı Doğanköy semtinde bir yıl önce 1’inci derece sit alanı ilan edilen 3 bin yıllık Trak tapınağındaki ‘Ana Tanrıça Tahtı’ kimliği belirsiz kişilerce yıkıldı. Yörede Çöke Tepesi olarak bilinen, yöre halkı tarafından ‘Kral Kızının Koltuğu’ olarak bilinen Trakya tapınağının ‘Ana Tanrıça Tahtı’ bölümündeki kayalar kimliği belirsiz kişilerce kırıldı. Doğanköylülerin bir zamanlar Hıdırellez şenliklerini düzenlediği ve nikah öncesi kutlamalara başladığı alandaki 3 bin yıllık tapınakta Trak dininin sembolleri bulunuyor. ‘Ana Tanrıça Tahtı’ndaki kayanın üzerinde, ana tanrıçanın rahmini temsil eden üçgen prizma biçimli bir oyuk vardır.
‘BU BİR ANA TANRIÇADAN GEÇİYOR’ Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Engin Beksaç, tapınağın yıkılmasına tepki gösterdi. Çöke Zirvesi’nin halk arasında ‘Kral Kızı Koltuğu’ olarak bilindiğini belirten Beksaç, “Halk anlatısından da anlaşılacağı üzere burada Ana Tanrıça Tahtı’na dayanan bir kral kızı olayı var. Trakya dini, Yunan dini ya da Roma dini.Doğal alanları kullanma İbadet alanlarını ortaya koyan bir din sistemleri var.Bu nedenle, biçimsel bir ibadetten ziyade doğa ile kaynaşan bir ibadet ortaya koyuyorlar.” Beksaç, “Çevresindeki tüm zirveler ve diğer tüm coğrafi unsurlar kullanılarak astronomik ve astrolojik gözlem merkezi görünümündedir. Buradan yıldızların hareketleri ile birlikte güneş ve ayın hareketleri de takip edilebilmektedir. •Güney odaklıdır.Tipik antik insanların güneşe tapınması veya Orion tapınmasıyla temas halinde bir inanç.Sistemin sonucu ölü bir yapıdır.Bakıldığında kayaların üzerinde doğal olarak oluşmuş bir taht formu vardır.Bu genellikle kendi kendini yönlendiren bir durumdur.eski dinler için değerlidir.kayaya oyulmuş üçgen prizma vardır.bu ana tanrıçanın rahmini temsil eder.dolmenlerde olduğu gibi yeniden canlanma olgusunun makul törenlerde güneş ışığının gelişi değerli bir tapınak alanıdır.” Yunanistan, İtalya, Fransa, Almanya’da var. En iyi bilinenlerden biri İrlanda’da var. İngiltere’de de benzer tapınaklar var. Bu durumda değiller. Çok iyi korunmuş, titizlikle korunan sunaklar, ülkelerinin yıllık turizm girdisine büyük katkı sağlıyor. Burası çok yakına kadar çok iyi durumdaydı. Tapınağın bulunduğu tepenin bir bölümünde kuş şeklinde bir kayanın bulunduğunu belirten Beksaç, “Kuş Kaya denir ve halk arasında kanatları toplanmıştır. Yırtıcı bir kuş görünümündedir. Kutsal bir unsur, kutsal bir unsur olarak kayaların şekillendirdiği bir bütün oluşturur.Ana tanrıça dinini veya kültünü bilirsek bu kuşun ne olduğunu da biliriz.Kuş genellikle ruhun hareketliliğini temsil eden bir hayvan olarak karşımıza çıkar. bu doğası gereği burası çok değerli bir merkezdir. Traklardan kalma önemli bir kalıntıdır. Acilen korunması gereken yerlerden biridir” ifadeleri kullanıldı. ‘Etrafta çok sayıda dolmen ve kist var’ Beksaç, Trakya tapınağının bulunduğu tepenin çevresinde dolmen ve kistlerin olduğunu söyledi. Beksaç, “Doğanköy çevresinde çok sayıda dolmen ve kist var. Bunlar da bu zirve ile bağlantılı olarak kullanılmış. Tanrıçanın ölümden sonra dirilme gücünü temsil eden bir unsur olarak karşımıza çıkıyor. Burası çok değerli bir ibadethane. 1. derece sit alanı olarak yeni tescillenmiş.Bütün beklentiler boşa çıkmış burada kimse altın bulamıyor ama turizm açısından altın değerinde bir yer.Yapılan tapınağın malzemesine ve türüne göre tarihi var. en az 3 bin yıllık, yaklaşık olarak Tunç Çağı’nın sonlarında ve Demir Çağı’nın başlarından itibaren gelişen bir tapınma sisteminin bir modülü olduğunu söylemek mümkün.” Kırılan kayalar en azından değiştirilmelidir. Kayaların üzerinde bazı izler vardı, yok oldular. Kayaya oyulmuş bir daire vardı ve bu, zorlukla da olsa kesindi. Çember kültü, genellikle güneş kültü ve ana tanrıça kültüyle yakından ilişkili bir tapınma unsuruydu. Definecilere tepki gösteren Beksaç, “Defineci falan olabilir ama amaç nafile. Derhal korunmaları gerekir. Bu yıkımı görünce çok üzüldüm. Hazine avcılarına mesajım; parçalama Devletin, milletin, insanlığın mirasını yok etmeyin. Hiçbir şey bulamadığınız şeyi boşa harcamayın. Çekin elinizi bu yerlerden. Burada kazdıkları dönem farklı. Bu dönemde aradıkları materyali bulamamaktadırlar. Bu tür tapınaklar tamamen farklı ibadet merkezleridir. Biz ezoterik bir tarikata karşıyız.” Biz burayı tapınak olarak bilmezdik, halk dilinde ‘Kralın Kızı’ olarak anılırdı. 1 yıl önce site oldu. Burası çok kıymetli bir yer. Aşağıdakiler dolmenler.taşla bağlantılı mezarlar var.çevresinde bir çok yapı var.burası taş ocağı olacaktı engin hocam sayesinde sit alanı oldu.biz de buna sevindik.burası ikimize de miras kaldı Hem mera olarak hem de kültürel olarak çok mutluyuz. Buranın turizme açılmasını ve köyümüze daha güzel şeylerin olmasını istiyoruz” dedi.
Demirel, Trakya tapınağında daha önce böyle bir yıkımın olmadığını söyledi. Çocuklar, gençler ve hanımlar buraya eğlenmeye gelirdi. Burada yemek yerlerdi, çocuklara salıncaklar kurarlardı. Buraya çocukken geldim. Burası o zamanlardan kalma tarihi ve değerli bir yer. Çocukluğumuzda Hıdırellez’de kültürel etkinlikler yapılırdı. Çocukluğumuzda sabah biz gelini kaldırmadan buraya davullarla gelirler, buradan da davul çalarak köye. “Ondan sonra gelinle damadı kaldırırlardı. Daha önce de böyle adetler vardı” dedi.
